Bu websitesi istenmeyen gebeliği olan kadınların güvenli kürtaj hizmetlerine erişmesini sağlamaktadır. Yardım talebinizi konsültasyonunuzu tamamlayarak bize ilettiğinizden sonra, herhangi bir kontraendeksiyon bulunmaması halinde, Misoprostol ve Mifepriston içeren medikal kürtaj hapları size posta yoluyla ulaştırılacaktır. Medikal kürtajın komplikasyon riski oldukça azdır. Bu risklere karşı yeterli bilgiye sahipseniz ve bir acil yardım merkezine ulaşabilecek durumdaysanız, medikal kürtajı kendi başınıza evde güvenlice yapabilirsiniz.
Blog posts
“Teksas’ın aşırı kürtaj yasağını niçin ihlal ettim?” – Alan Braid
Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nin 1973 yılındaki Roe v. Wade kararıyla birlikte kadınların kürtaja erişimi anayasal hak statüsündedir. Bu karar esas olarak ABD Anayasa’sının 14. Ek Maddesi’ne (bütün vatandaşların haklarının eşit korunması prensibi) dayanmaktadır. Her eyalet hakkın özünü ortadan kaldırmayacak şekilde düzenlemeler yapabilmektedir. Cumhuriyetçi eyaletler tarafından ortaya konulan düzenlemeler ise çeşitli kisveler altında kürtaja erişimi zorlaştıran düzenlemeler olarak tezahür etmektedir.
1 Eylül’de yürürlüğe giren Teksas’ın yeni kürtaj yasası (S.B. 8), embriyonun kalp atışlarının duyulması anından itibaren, yaklaşık olarak hamileliğin altıncı haftasından sonra (çoğu kişi hamile olduğunun farkında bile olmadan) kürtajı yasaklıyor. Yeni yasa, tecavüz veya ensestten kaynaklanan hamilelikler için hiçbir istisna tanımamakta. ABD Yüksek Mahkemesi yasanın 1 Eylül’de yürürlüğe girmesinin engellenmesi için bir önceki gece yapılan acil başvuruyu reddetmişti. Yasa ile Teksas’ta sağlık merkezi çalışanına, kürtaj sağlayıcısına veya altı hafta sonra birinin kürtaja erişmesine yardımcı olan herhangi bir kişiye dava açan herkes, dava edilen kişi tarafından ödenmek üzere en az 10.000 Dolar ile ödüllendirilecek. Yeni Teksas kürtaj yasasının diğer eyaletlerdeki kısıtlayıcı yasalardan en büyük farkı, dava açma hakkını yalnızca devlet kurumlarına değil, vatandaşlara da tanıyor.
Alan Braid 18 Eylül’de The Washington Post’ta kaleme aldığı yazısında Teksas’ın aşırı kürtaj yasasını niçin ihlal ettiğini ve kürtaj sağlayıcıları bakımından yeni yasanın ne ifade ettiğini dile getirmiş. 1973’ten bu yana kazanılmış olan kürtaja erişim hakkına böylesi sınırlayıcı bir yasayla ket vuran yeni yasayı, büyük bir cesaretle ihlal eden Alain Braid’ın yazısını sizler için Türkçe’ye çevirdik.
Teksas’ın aşırı kürtaj yasağını niçin ihlal ettim?
Alan Braid
Dr. Alan Braid, San Antonio’da kürtaj bakımı sağlayan bir doktordur.
Teksas Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan hemen sonra 1 Temmuz 1972’de San Antonio Hastanesi’nde Kadın Doğum ve Jinekoloji ihtisasıma başladım.
O zamanlar; psikiyatrist, bir kadının intihara meyilli olduğunu tasdik etmedikçe, kürtaj Teksas’ta fiilen yasa dışıydı. Kadınların parası olsaydı; onları Kolorado, Kalifornia veya New York’taki kliniklere yönlendirirdik. Gerisi için kendi başlarınaydılar. Bazıları ise sınırı geçerek Meksika’ya giderdi.
O yıl hastanede üç gencin yasadışı kürtaj nedeniyle öldüğünü gördüm. Birini asla unutmayacağım; acil servise geldiğinde vajinal boşluğu paçavralarla doluydu ve birkaç gün sonra septik bir enfeksiyonun neden olduğu ağır organ yetmezliğinden hayatını kaybetti.
Teksas Tıp Fakültesi’nde bize kürtajın kadın sağlığı hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olduğu öğretilmişti. ABD Yüksek Mahkeme’sinin, 1973’te Roe v. Wade davasında kürtajı anayasal bir hak olarak kabul eden kararı vermesi, eğitimini aldığım işi yapmamı sağladı.
Sonraki 45 yıl boyunca – Hava Kuvvetleri’nde bulunduğum iki yıl hariç – Teksas’ta kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı pratiği yaptım. Pap smear, pelvik muayene ve gebelik kontrolleri yapıyordum. 10.000’den fazla bebeğin doğumunda bulunduğum gibi; Houston’da, San Antonio’da açtığım kliniklerde ve Oklahoma’daki bir başka klinikte kürtaj bakımı sağlıyordum.
Ancak her şey bu ay değişti. S.B. 8 olarak bilinen yeni bir Teksas yasası, yaklaşık olarak hamileliğin altıncı haftasının ötesinde herhangi bir kürtajı neredeyse yasakladı. Bu yasa, sağladığımız kürtaj hizmetlerinden yaklaşık yüzde 80’ini uygulanmaz hale getirdi. Yeni yasayı ihlal ettiğimden şüphelenen herkes bana en az 10.000 Dolar’lık tazminat davası açabilir ve kliniğime hasta getiren şoför de dahil olmak üzere, 6 haftalık yeni sınırı aşan kişiye kürtaj yaptırmasına yardımcı olan herkesi dava edebilirler.
Şu an bu benim için en baştan 1972’yi yaşıyorum demek.
İşte bu sebeple; 6 Eylül sabahı, henüz ilk üç aylık döneminde olmasına rağmen eyaletin yeni 6 haftalık sınırını aşan bir kadına kürtaj hizmeti sağladım. Tüm hastalara olduğu gibi bu hastaya da bakmakla yükümlü olduğum ve bu bakımı almanın bir kadın için temel bir hak olduğunu düşündüğüm için hareket ettim.
Hukuki sonuçları olabileceğini biliyordum ancak Teksas’ta bariz bir şekilde anayasaya aykırı olan bu yasanın sınanmadan geçmeyeceğine emin olmak istedim.
Kliniğimize gelen birisine neden geldiğini asla sormasak da bize sıklıkla sebebini söylerler: Okullarını yeni bitirmişler ya da zaten halihazırda üç çocukları var; istismarcı bir ilişki içerisindeler ya da doğru zaman değil. Çoğunlukta anneler. Çoğu 18-30 yaş arası. Birçoğu finansal olarak mücadele ediyor – yarısından fazlası da bizden bir tür finansal yardım almaya hak kazanıyor -.
Ayda birkaç kez bir kadın tecavüze uğradığı için kürtaj yaptırdığını söylüyor. Genellikle etmeseler de bazen polise ihbar ediyorlar. Teksas’ın yeni yasası tecavüz veya ensest için hiçbir istisna tanımıyor.
S.B. 8’den önce bile Teksas, ülkedeki en kısıtlayıcı kürtaj yasalarından birine sahipti. Buna 24 saatlik bir bekleme süresi de dahildir. Yani bir kadının kliniğimize en az iki ziyaret yapması gerekir. Ultrason görüntüleme zorunludur. Mahkeme onayı olmadığı sürece, reşit olmayanlar için ebeveyn izni gereklidir.
Yine de kısıtlamalara rağmen, 22 haftalık yasal sınıra kadar her zaman şefkatli bakım sağlamaya devam edebildik. Bu daha fazla personel almak anlamına geliyordu; her şey daha uzun sürdü ama yine de başarmıştık.
Ta ki 1 Eylül’e kadar.
1 Eylül’den bu yana, hastalarımızın çoğunun kürtaj bakımına hak kazanabilmesi için gebelikleri fazla ilerlemiş oluyordu. Onlara, genellikle yaklaşık altı haftada ortaya çıkan bir ultrasonda kardiyak aktivitenin varlığını görmezsek – çoğu insan bu süreçte hamile olduklarını bile bilmezler – hizmet sunabileceğimizi söylüyorum. Orada yatıp kaderlerini duymayı beklerken yaşanan gerginlik dayanılmaz.
Kardiyak aktivite tespit edersek, onları durum dışında yönlendirmek zorundayız. Kanun yürürlüğe girdiğinden beri konuştuğum kadınlardan biri 42 yaşındaydı. Üçü 12 yaşından küçük, dört çocuğu var. Ona Oklahoma’ya gidebileceğini söyledim. Oklahoma’ya gidiş tek yön, dokuz saatlik bir yolculuk. Finansman konusunda da yardımcı olabileceğimizi açıkladım. Onu özel jetle uçursak bile gidemeyeceğini söyledi. “Çocuklarıma kim bakacak?” diye sordu. “Peki ya işim? İşi bırakamam.”
Yeni belirlenen yasal sınırın ötesinde bir kürtaj sağlayarak kişisel bir risk aldığımı anlıyorum, ancak bu sonuna kadar inandığım bir şey. Üreme Hakları Merkezi tarafından temsil edilen kliniklerim, S.B. 8. kanunu durdurabilmek için devam eden bir federal davada davacılar arasında yer alıyor.
Kızlarım, kız torunlarım ve yeğenlerim var. Kürtajın sağlık hizmetlerinin önemli bir parçası olduğuna inanıyorum. Son 50 yılımı hastaları tedavi ederek ve onlara yardım ederek geçirdim. Arkama yaslanıp 1972’ye dönüşümüzü izlemeyeceğim.
Orijinal makaleyi görüntülemek için, buraya tıklayın.
Fransa’da kadınlar neden telekonsültasyon yoluyla evde kürtajı tercih ediyor: COVID-19 pandemisi sırasında ve sonrasında telemedikal servisler aracılığıyla kürtajın dinamikleri
Koronavirüsün Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından küresel salgın olarak ilan edildiği 11 Mart 2020 tarihinden bu yana virüsle mücadele edebilmek adına birçok adım atılmasına rağmen hayat normale dönebilmiş değil. Virüs ile yaşamaya başladığımız görece erken dönemlerde Avrupa’nın çeşitli köşelerinden kürtaj gündemlerini 5Harfliler’de şurada tartışmıştık.
Bu süreçte Fransa Sağlık Bakanlığı Nisan 2020’de geçici bir tedbir alarak bir medikal doktor veya ebe eşliği bulunmaksızın, hamile kişilerin gebeliğin 9. haftasına kadar telekonsültasyon yoluyla evlerinde medikal kürtaj gerçekleştirebilmesine olanak sağladı. Alınan bu tedbir doğrultusunda, kadınlar çevrimiçi randevu alarak, eczaneden reçeteli kürtaj hapları satın almalarına ve kürtajlarını evde kendi kendilerine yönetmelerine izin verildi. İngiliz Tıp Dergisi Cinsel ve Üreme Sağlığı’nda yayınlanan yeni bir araştırma, Fransa’da COVID-19 salgını bağlamında izin verilen geçici bir tedbir olan telemedikal kürtaj uygulamasının pandemi sürecinde ve sonrasında kadınların gizlilik, mahremiyet ve rahatlık konusundaki ihtiyaçlarını ve tercihlerini karşılamaya yardımcı olabileceğini öne sürüyor. Fransa’da isteğe bağlı kürtaj 1974’ten bu yana yasal ancak kadınların kürtaja erişimi bakımından hala problematik. Yapılan araştırma, 1 Ocak ve 31 Aralık 2020 tarihleri arasında Women on Web’e (WoW) ulaşan 809 konsültasyona dayanmaktadır.
Marion*, Women on Web’e şöyle yazıyor: “Fransa’da kürtajın yasal olduğunu biliyorum ama size burada neden kürtaj yaptıramayacağımı anlatacağım. Partnerim şiddet yanlısı bir adam, o beni izlemeden asla bir hastaneye ya da merkeze gitme fırsatım olmayacak.”
Fransa’da bazı kadınlar için kürtaja erişim hala zor. Kamu Politikalarının Disiplinlerarası Değerlendirmesi için Sciences Po Laboratuvarı’nda (LIEPP) Women on Web verileriyle yakın zamanda yürütülen bir araştırma, kadınların Fransa’da kürtaj hizmetine erişmeye çalışırken engellerle karşılaşmaya devam ettiğini gösteriyor. Araştırma, 18-25 yaş arası genç kadınların, kürtaj damgasını algılama ve maddi zorluklarla karşılaşma olasılığının 36 yaş ve üstü kadınlara göre iki kat daha fazla olduğunu gösterdi. Bununla birlikte, teletıp yoluyla evde güvenli kürtaja erişme olasılıkları iki kat daha fazla.
Kadınlar neden telekonsültasyon yoluyla evde kürtajı tercih ediyor?: Pandeminin ötesindeki etkenler
Yapılan araştırma, karantinaların Fransa’da kadınların telemedikal servislere başvurması için itici bir faktör olarak hizmet ettiğini, telekonsültasyon yoluyla kürtaj talebini artırırken, teletıp etkenlerinin çok boyutlu olduğunu ve pandemiye özgü koşulların ötesine geçtiğini gösteriyor.
Gizli tutma isteği (%46,2), mahremiyet (%38,3) ve rahatlık (%34,9) üzerindeki tercihler ve ihtiyaçlar, ardından koronavirüs pandemisi (%30,6), Fransa’daki kadınların Women on Web üzerinden telemedikal kürtajı seçmelerinin en sık nedenleri arasında. Araştırmaya katılanların %28,6’sı telekonsültasyonu tercih etmelerinin nedeni olarak kürtajlarını kendi kendilerine yönetmeyi tercih ettiklerini belirttiler.
Fransa’da telemedikal kürtaj hizmeti Eylül 2021’e kadar uzatıldı ve artık 7 haftalık hamileliğe kadar uygulanabilir. Kadınlar, kürtajlarını bir medikal doktorun doğrudan gözetimi olmadan evde kendi kendilerine yönetmek için çevrimiçi olarak randevu alabilir ve kürtaj haplarını eczaneden (istisnai teslimat notu altında) satın alabilirler. Pandemi öncesinde medikal kürtaja 5 haftaya kadar izin veriliyordu ve telekonsültasyona izin verilmiyordu. Medikal kürtaj hapları eczanelerde bulunmuyordu ve kadınların bir kliniğe, hastaneye veya aile planlaması merkezine gitmeleri ve ilk kürtaj ilacını bir medikal doktorun huzurunda almaları gerekiyordu.
Telemedikal servisler aracılığıyla kürtaj: Kadınlar için çığır açıcı
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 12 haftalık hamileliğe kadar medikal kürtajın kendi kendine yönetimini desteklemektedir. DSÖ ayrıca, kürtajın kendi kendine yönetilmesinin güvenli, kabul edilebilir ve uygun maliyetli olduğunu ve aynı zamanda bireylerin kendi bedenleri ve kürtaj süreci üzerindeki kontrol duygusuna ve ayrıca hap kullanımında evde olma konforunu en üst düzeye çıkarma yetisine değer vereceğinden, özerkliği geliştirdiğini öne sürüyor. Fransız Ulusal Sağlık Otoritesi, “kürtaja erişimin hızlı ve kolay olması gerektiğini; kürtaj öncesi konsültasyonların, doktorun veya ebenin uygun görmesi halinde, kadının onayı ile yüz yüze ya da telekonsültasyon yoluyla yapılabilir” diyor.
Araştırmanın baş yazarı, Sciences Po LIEPP araştırma görevlisi Hazal Atay, “Telemedikal servisler bazı kadınlar için çığır açıcı olabilir” diyor.
“Önceki araştırmalar, erken gebeliklerde telemedikal kürtajın güvenli, etkili ve kabul edilebilir olduğunu ve klinikte kürtajla aynı başarı oranına sahip olduğunu göstermiştir. Araştırmamız, telemedikal kürtajı, pandeminin ötesine taşımanın ve hem klinikte hem de teletıp servisler aracılığıyla kürtajı sunan hibrit bir modeli benimsemenin, kadınların tercihlerini ve ihtiyaçlarını daha iyi karşılamaya yardımcı olabileceğini ve hem erişimi hem de bakım kalitesini iyileştirebileceğini gösteriyor” diye açıklıyor Atay.
Çalışma erişime açıktır: https://srh.bmj.com/content/early/2021/07/28/bmjsrh-2021-201176
Daha fazla bilgi veya basın soruları için lütfen iletişime geçiniz: info@womenonweb.org
Fetal endikasyonları bulunan Polonya’daki kadınlar için ücretsiz medikal kürtaj
22 Ekim 2020’de Polonya Anayasa Mahkemesi, Polonya’daki kadınların ciddi fetal malformasyon vakalarında dahi yasal olarak hamileliklerini sonlandıramayacaklarına karar verdi. Bu karar, Polonya’nın halihazırda katı olan kürtaj yasalarına daha da büyük sınırlamalar getiriyor. Buna karşılık, Women on Web, insan haklarını korumak amacıyla, fetüste fetal belirtileri olan Polonyalı kadınların kürtaj haplarını ücretsiz olarak alabilmelerini sağlayacak.
Şiddetli fetal malformasyonların teşhisi genellikle hamileliğin ikinci trimesterinde yapılır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, medikal kürtaj ilaçları (Mifepriston ve Misoprostol) ikinci trimesterdeki gebelikleri sonlandırmak için de güvenlidir. Women on Web’in tıbbi personeli, bu hizmete ihtiyaç duyan tüm kadınlara yakın denetim sağlayacaktır. Women on Web halihazırda, herhangi bir nedene dayanmaksızın ilk üç aylık dönemde istenmeyen gebelikleri olan kişileri desteklemektedir.
Ekim 2018’de Women on Web, Profesör Joanna N. Erdman ve Profesör Rebecca J. Cook tarafından yazılmış bir Amicus Curiae’yi Polonya Anayasa Mahkemesi’ne sundu. Görüş, uluslararası insan hakları hukukundaki mutabakatı şu şekilde açıklamaktadır:
- Kürtajın suç sayılması, güvenli olmayan kürtaja katkıda bulunur, savunmasız ve marjinalleştirilmiş kadınları olumsuz etkiler ve doğal olarak kadınların fiziksel ve psikolojik bütünlüklerini, insan olarak onur ve değer ile her türlü ayrımcılığa maruz kalmama haklarını sınırlar. Uluslararası insan hakları hukuku, kadınların hayatlarını ve sağlıklarını korumak ve yaşam kalitelerini iyileştirmek için kürtajın aşamalı olarak suç olmaktan çıkarılmasını desteklemektedir.
- Kürtajla ilgili herhangi bir devlet eyleminin kadınların insan haklarını etkilediği göz önüne alındığında, uluslararası hukuk, keyfi olmama ve orantılılık ilkelerine dayalı olarak devletin kürtajı suç sayma yetkisine sınırlar koymaktadır.
- Cezai kürtaj yasalarının keyfi olmamasını ve orantılı olmasını sağlamak için, uluslararası insan hakları hukuku, asgari olarak ciddi fetal malformasyon riski temelinde kürtajın suç olmaktan çıkarılmasını ve bu zemindeki hizmetlere güvenli ve uygun erişimi sağlamak için yasa prosedürel korumalar içermelidir.
Polonya hükümeti şimdiye kadar uluslararası kurumların kararlarını sistematik olarak görmezden geldi. Avrupa Birliği, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Adalet Divanı ve Avrupa Konseyi gibi yönetim organları, Polonya’yı kadınlara derhal yasal kürtaj bakımı ve hizmetlerine erişim sağlamaya çağırdı. Polonya’nın mevcut aşırı sağ hükümetinin hukukun üstünlüğünü tamamen baltaladığına dair ciddi uluslararası endişeler var. Avrupa Adalet Divanı, Polonya Anayasa Mahkemesi’nin yeni yasasının uygulanmasına karşı, mevcut sistemde yapılacak herhangi bir değişikliği donduran bir ihtiyati tedbir kararı bile çıkardı.
Anayasa Mahkemesi’ nin kararı, Polonya’da hukukun üstünlüğünün fiili durumu için bir vitrindir. 2019’da gerçekleştirilen tüm yasal kürtajların yaklaşık %98’i fetal endikasyonlar maddesi kapsamında yapıldığından, bu yeni karar Polonya’daki tüm kürtajları neredeyse yasaklayacak.
Ancak Women on Web, Polonya’daki hamile bireylerin ihtiyaçlarına hizmet etmeye ve Polonya’nın insan haklarını ihlal etmesine karşı mücadele etmeye devam edecek.
“Bu ağır insan hakları ihlallerine öylece seyirci kalamayız. Bu nedenle, bugünden başlayarak, ilk üç aylık dönemde istenmeyen gebelik yaşayan kişilere ek olarak, ciddi fetal malformasyonlarla hamile olan ve gebeliklerini sonlandırmak isteyen Polonyalı kadınlar, medikal kürtaj için Women on Web’e ulaşabilir” – Dr. Rebecca Gomperts, Women on Web Direktörü
Polonya’da bu yasadan etkilenenleri desteklememize yardımcı olmak için lütfen web sitemizdeki bağış sayfasını ziyaret edin.
Laboratuvardan Kadınların Ellerine: Medikal Kürtaj Hapları
Medikal kürtaj, dünya çapında cinsel ve üreme sağlığı bakımından devrim niteliğinde bir keşiftir.
İsveç Karolinska Enstitüsü’nden Kadın ve Çocuk Sağlığı Bölümü Başkanı Prof. Kristina Gemzell Danielsson ile medikal kürtajın etkisi ve telemedikal kürtajın geleceği hakkında konuştuk.
Bu röportaj Hazal Atay* tarafından İngilizce olarak gerçekleştirilmiştir. Türkçe çevirisi Efekan Sadak** tarafından yapılmıştır.
Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
İsveç Karolinska Enstitüsü’nde Kadın Hastalıkları ve Doğum Kürsüsü başkanlığını yürütüyorum. Aynı zamanda, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) insan üremesine yönelik özel bir program başlattığı 1972’den bu yana yürürlükte olan DSÖ İşbirliği Merkezi’nin de yöneticisiyim. Ayrıca büyük bir araştırma grubum var ve çevirileri bir şekilde çok boyutlu; ben bu araştırmalara “laboratuvardan kadınların ellerine araştırma” demeyi seviyorum. Bunun en iyi örneklerinden biri medikal kürtajdır.
Medikal kürtaja yönelik ilk araştırmalara dahil oldunuz. Bizi o zamanlara geri götürebilir misiniz?
İnovasyon aslında DSÖ Merkezi’ndeki araştırma grubumuzla başlıyor. Medikal kürtaj üzerine çalışırken Prostaglandin çoktan keşfedilmişti. Karolinska Enstitüsü’nden Sune K. Bergstrom ve Bengt I. Samuelsson, keşiflerinden dolayı 1982’de Nobel Ödülü’ne layık görüldü. Bergstrom’un doktora öğrencilerinden biri önce jinekolog sonra da benim danışmanım oldu ve biz de birlikte DSÖ ile yakından çalışmaya başladık. O zamanki mücadelemiz anne ölümlerini azaltmak için güvenli kürtaj ve doğum kontrol yöntemleri geliştirmekti ve biz de bunun için çalışmaya başlamıştık. Prostaglandin testleri yapıyorduk ama istediğimiz sonuçları alamamıştık. Ve bu esnada, Fransa’da Mifepriston keşfedildi ve hapları keşfeden Emile-Etienne Beaulieu, hapların potansiyelinin hemen farkına vardı. Bu keşifle birlikte, medikal kürtaj Fransa’da politik olarak çok hassas bir hale geldi. Mifepriston üretiminin durdurulması ve aslında hapların piyasadan geri çekilmesi için şirket üzerinde çok fazla baskı vardı. Bunun üzerine Fransa Sağlık Bakanlığı bir duruş sergiledi ve “Hapların mülkiyeti kadınlara aittir, geri çekemeyiz” diyerek baskılara cevap verdi. Bu duruş çok önemliydi. Daha sonrasında, özellikle bütün bu siyasi mücadelelerden sonra, tek başına Mifepriston’un kürtajda etkili olmaması biraz hayal kırıklığı yarattı. Akabinde, Prostaglandin ile Mifepriston’u kombine etme fikrini ortaya çıkardık ve bugün uygulanan Misoprostol (sentetik bir Prostaglandin analoğu) ve Mifepriston kullanılarak düşüğü tetikleyen medikal kürtaj oluştu. Başka bir ifadeyle medikal kürtaj, DSÖ ile İsveç ve Fransa’dan bilim insanlarının ortak bir çalışmasıydı. Sonra tabii ki çalışmalar başka yerlerde de çoğalmaya başladı.
Medikal kürtaj keşfedildiğinde, nasıl algılandı?
Medikal kürtaj, sadece tıbbi açıdan değil, aynı zamanda insan hakları açısından da çok önemli bir keşifti. Örneğin, kişisel kariyerimde medikal kürtajın keşfinden bu yana algılarda büyük bir değişiklik gözlemleyebildim. Tıp öğrencisiyken kürtaj için gelen kadınların nasıl tedavi edildiğini ve İsveç’te kürtaj stigmasının ne kadar güçlü olduğunu hatırlıyorum. Ve şimdi, kürtaj üzerinde çalışmak popüler ve önemli bir şey haline geldi. Tabii ki medikal kürtaj buna katkıda bulundu. Medikal kürtaj da halen gelişmekte olan bir yöntem, yüksek kalitede bakım sağlamak için bilimsel kanıtlar üretmek, daha da güvenli hale getirmek ve aynı zamanda prosedürü kadınların kendi başlarına yönetebilecekleri bir şeye dönüştürmek için prosedürü basitleştirmeye çalışıyoruz. Bazen gebelik testlerinin de geliştiğini düşünüyorum. Biliyorsunuz, başından beri çok karmaşıktı. İlk biyomedikal gebelik testleri geliştirildiğinde – Kristina alçak gönüllülükle ekliyor: gerçekten bunu keşfeden benim akrabamdı – bu da aynı zamanda bir devrim gibiydi. Ancak kısa süre sonra, kadınların bunu kendi başlarına yapamayacakları tartışıldı. İnsanlar kadınların sonuçları doğru okuyup okuyamayacaklarını ve olumlu bir sonuç alırlarsa ne yapacaklarını sordular ve testi kadınlar için başka birinin yapması gerektiğini ileri sürdüler. Sanırım bu tartışma bugün doğum kontrol hapları ve medikal kürtaj hakkında tartıştığımız konuya benziyor. Bu sebeple, medikal kürtajın artık kadınların kendi başlarına yönetebilecekleri bir yöntem olarak geliştirilmesinden memnunum.
Bu çok ilginç, gebelik testlerinin başlangıçta bu şekilde kısıtlandığını bilmiyordum. Şimdi çok yaygın, gidip eczaneden alıyoruz ve kendimiz yapıyoruz.
Evet, işlerin nasıl ana akım haline geldiğine dair iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Örneğin İsveç’te tüm jinekologlar kürtaj teklif etmek zorundadır. Bunu çok seviyorum çünkü kürtajın genel bakımın bir parçası olduğu anlamına geliyor. Bence bu, kürtaj stigmasının da azaltmaya yardımcı olan bir şeydi. Yani kürtaj, düzenli bakımın dışında tuttuğumuz bir şey değil. İsveç’te vicdani redde izin vermiyoruz. Kürtajı sağlık hizmetlerinin önemli ve ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz. Yani İsveç’te jinekolog olmak için eğitildiyseniz, sezaryen yapmamayı veya tıpkı cerrah olmak için eğitim aldığınızda penektomi yapmamayı seçemeyeceğiniz gibi kürtaj yapmayı da reddedemezsiniz. Öğrencilerimizin de görmesi çok önemli mesela, bu özel bir işlem değil ya da bunlar özel kadınlar değil. Doğumhanede veya klinikte karşılaşabilecekleri türden kadınlar. Bunu böyle tutmanın da çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu hizmetin olmadığı ülkeleri görmek beni endişelendiriyor çünkü bu dengeyi korumak son derece önemli: kürtajı kolay ulaşılabilir kılmak, aynı zamanda kadınları “korumak” ve yüksek kalitede bakım sağlamak.
Kürtaj haplarının regülasyonları hakkındaki düşüncelerinizi de merak ediyorum. Dünyanın büyük bir bölümünde kürtaj hapları eczanelerde bulunmuyor ve bireyler bir doktorun yanında Mifepriston almak için bir kliniğe gitmeleri gerekiyor. Bu zorunluluk hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu durum aynı zamanda şu soruyla da ilgili: “Kürtaj yasalarına ihtiyacımız var mı?” Örneğin Kanada’da kürtaj yasaları yok ama erişim sorunları var. İsveç’te kürtaj yasal ve suç olmaktan çıkarılmıştır, bu nedenle Ceza Kanunu’nda yer almaması alışagelmişin dışındadır. Ancak yasa 1970’lerde yürürlüğü girdi ve kadınları güvenli olmayan kürtajlardan “korumak” için uygulandı. Bu nedenle yasa, kürtajın bir klinikte bir doktor tarafından yapılması gerektiğini söylemekteydi. Bu kadınları “korumak” içindi ve o zamanlar sadece cerrahi kürtaj yöntemimiz vardı. Yasa, tüm doğum ve jinekoloji kliniklerinin hizmet vermesini gerektirmesi anlamında iyiydi, temelde onlara “vazgeçemezsiniz” diyordu. Dolayısıyla, bu bağlamda yasa, kaliteli bakımın sürdürülmesine ve erişimin sağlanmasına yardımcı oldu. Daha sonrasında medikal kürtaj geliştirildi fakat yasayı değiştirecek kadar cesur olamadık; ancak, son değişiklikler ışığında yasayı yeniden yorumlamak için avukatların desteğini almaya çalıştık. Bu konuda çalışmamıza yardımcı olacak gerçekten iyi avukatlara ihtiyacımız var çünkü insanlardan evde her şeyi yapabilecekken Mifepriston’u yutmaları için kliniğe gelmelerini istemek saçma. Kürtajın ceza kanunlarından çıkarılması da çok önemlidir çünkü ceza kanunlarında var olmaya devam etmesi stigmayı besler. Muhtemelen tüm ülkelere uygulanabilecek tek bir çözüm yoktur ancak birbirimizden öğrenebiliriz. Bu yüzden Kanada’da bunun yasaya dayalı değil de medikal bir karar olarak kalmasını seviyorum ama belki bu artık medikal bir karar da olmayacak.
Siz ayrıca telemedikal kürtaj üzerine yapılmış araştırmalara da dahil oldunuz. Telemedikal kürtajı ve Women on Web’in telemedikal kürtaja yönelik araştırmalarını ve hak savunuculuğunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Women on Web kurulduğunda, politika yapıcılara ve hizmet sağlayıcılara bilimsel kanıt sağlamak için bu çalışmayı yayınlamanın çok önemli olduğunu düşündük. Sanırım bu işe yaradı ve Women on Web, medikal kürtajla ilgili bilimsel araştırmalara önemli bir katkıda bulundu. Women on Web’in yayınlarıyla, kısıtlayıcı ortamlara sahip ülkelerde bile güvenli kürtaja erişim konusunda kanıta dayalı politika önerilerinde bulunabildik. Yayınlarımıza ve çalışmalarımıza ilk tepkilerin çok güçlü olduğunu söylemeliyim. Aslında bunu görünce şaşırmıştım ama belki de her zaman gördüğümüz tepkiden farklı bir tepki de değildi. Asıl endişe güvenlikti ve elbette güvenliği düşünmek gerekir. Ancak pratikteki pek çok şey de kanıta dayalı değildi. Örneğin kürtaj hapı reçetesi verilmeden önce pelvik muayene gerekliliğinden kurtulduk çünkü hem kanıta dayalı değil hem de gerekli değildi. Sanırım bu, telemedikal kürtajda tanık olduğumuz gelişmenin biraz benzeri ve Women on Web’in çalışması bu konuda birçok kanıt ve anlayış sağladı. Ancak tabii ki, değişim zaman alır.
Covid-19 salgınıyla, yine de bazı hızlı değişiklikler gördük! Telemedikal servisler çok popüler hale geldi ve aynı zamanda kürtaj bakımı sağlanması için de kabul edildi. Salgının genel olarak kürtaj bakımı hizmetleri ve özel olarak telemedikal kürtaj üzerindeki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu durumu, Birleşik Krallık ve Fransa gibi bu kadar çabuk gerçekleşen ülkelerde, nasıl gerçekleştiğini anlamak son derece ilginç. Örneğin Birleşik Krallık’ta Misoprostol’ün evde kullanımını mümkün kılmak için uzun süredir süregelen bir mücadele var. Belki de tam doğru zamandı çünkü evde kullanım sadece orada mümkün hale getirildi ve bu belki de aynı dalga ya da ruh içindeydi. Fransa’da nasıl oldu? Gerçekten bilmiyorum ve şimdi bunu araştırarak anlamaya çalışıyoruz.
Şu andan itibaren salgının ötesinde telemedikal kürtajın geleceği nasıl görüyorsunuz? Telemedikal kürtajın bizimle kalması gerektiğini düşünüyor musunuz?
Kesinlikle. Bunu seçen kadınlar için telemedikal kürtaj servisleri bir seçenek olarak kalmalıdır. Kadınları dinlemenin çok önemli olduğunu düşünüyorum: Bazı kadınlar kürtaj yaptırmak için kliniğe gitmeyi tercih ederken, bazıları telemedikal kürtaj servislerini kullanmayı tercih edebilir. Kadınlara her iki seçeneği de sunmamız gerektiğini düşünüyorum.
Galiba bütün sorularımı sordum. Eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Teşekkür ederim. Sadece medikal açıdan değil, aynı zamanda insan hakları açısından da bu çalışmaları birlikte yapmanın önemli olduğunu düşünüyorum.
* Hazal Atay Sciences Po Paris Enstitüsünde araştırmacı ve Women on Web’de koordinatördür.
** Efekan Sadak Women on Web’de proje asistanıdır.
Kürtajla Mücadele Liderlerinin COVID-19 Aşısını Destekleyen Riyakarlığı
Dünya, küresel COVID-19 salgınından sonra bir yıllık süreyi doldurmuşken; aşıya erişim nosyonu, kürtaj karşıtı liderlerin aldığı pozisyonlar bakımından yeni bir tutarsızlığı ortaya çıkardı.
Koronavirüs salgınıyla savaşmak için geliştirilen aşıların birçoğu, etkinliklerini test etmek için kürtaj edilmiş fetüslerden elde edilen fetal hücre dizilerinde kullanılmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki dini liderler ve kürtaj karşıtı liderler bu ayrıntıya göz yummamış, gerektiği gibi, aşı olan destekçilerine tam destek vermişlerdir. Bazı dini liderler, hangi aşıların fetal hücrelerin kullanımını diğerlerinden daha fazla içerdiğine dair ahlaki çizgiler çizdiler.
Pek çok liderin savunması, bu konumun ahlaki bütünlüğünün, bu aşıların üretilmesinin gelecekte kürtajlara yol açmayacağı gerçeğinde yattığı yönündeyken, bunun yalnızca kendi riyakarlıklarını örtbas etme çabası olduğu açıktır. Kendilerine fayda sağladığı sürece kürtaj için taviz vermekten mutludurlar. Kendi hayatlarını tehdit eden bir virüs yeterince haklıyken, ancak her yıl güvenli olmayan kürtajlar nedeniyle binlerce ölüm kabul edilebilir midir? Covid19 aşılarında kullanılan fetal hücrelerin bir süredir piyasada olduğu (bazılarının onlarca yıldır) ve günümüzde kürtajla ilgisi olmayan fetal hücre hatlarından geldiği düşüncesi birçok insan tarafından benimsenen bir durumdur. Dini ve kürtaj karşıtı liderler, fetal hücre kullanımının ilerleyen zamanlardaki kürtajlara neden olmayacağı düşüncesiyle kürtaja izin vermeyerek kişisel nedenleri sebebiyle kürtaja ihtiyaç duyan kişilerin, yani kadınların hayatlarını tehdit ettikleri için destek kaybediyorlar.
Kürtaj, dünyanın birçok yerinde tartışmalı ve kısıtlı bir hizmet olmaya devam ediyor. Buna rağmen, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kürtajı sağlık hizmetlerinin ayrılmaz ve vazgeçilmez bir parçası olarak sürdürüyor ve kürtaj hizmetini bir insan hakkı olarak destekliyor.
Fetal hücrelerin kullanımı, bir istisna olarak aşı oluşturmak için mantıklıdır. Yakın zamanda ortaya çıkan küresel salgının yarattığı yıkımı kontrol altına alabilmek için aşı üretimine ihtiyaç vardır; ancak, kürtajları kısıtlamak zaten birçok hayati olumsuz yönde etkilemişken aşıyı ahlaki çizgi çizerek belirlemek yanlıştır ve riyakarlıktır. Kürtaj, liderlerin sağlığını etkilediğinde taviz verebilir; fakat nispeten görülmez ve zayıf olan başkalarının bedenlerini etkilerse, bu yanlış mı olur? Bu tavizler, kadın bedenleri üzerindeki kontrolü ahlaki bütünlüğün değil kürtajın kökeninde görülen köklü bir riyakarlığı gözler önüne sermektedir.
Güvenli bir kürtaja ihtiyacınız varsa ve kendi ülkenizde güvenli bir şekilde kürtaja erişemiyorsanız, Women on Web, güvenli ve etkili telemedikal kürtaj bakımı sağlar. Çevrimiçi bir konsültasyon başlatmak için buraya tıklayın.
İnternette Güvenli Gezinme ve Sansür Kılavuzu
Women on Web’in internet sitesi, kürtaja erişimin kısıtlı ya da sınırlı olduğu bölgelerde sıklıkla sansüre maruz bırakılmaktadır. Sitemize halihazırda erişebiliyorken, sitenin gelecekte sansürlenmesi durumunda, hizmetlerimize veya engellenen başka bir internet sitesine erişmeniz gerektiğinde bu listeyi kaydetmenizi öneririz.
Aşağıda, internette güvenli gezinmeyi nasıl uygulayacağınıza, dikkata çekmeyen bir çevrimiçi profili nasıl koruyacağınıza ve sansürü atlamanın yollarına ilişkin bazı ipuçları ve püf noktalar bulunmaktadır.
İnternet sitemizin engellendiği bir durumda servisimize ihtiyaç duyarsanız her zaman bize info@womenonweb.org adresinden mail atabilir ya da güvenli kürtaj için Safe Abortion aplikasyonlarımızı buradan indirebilirsiniz:
https://play.google.com/store/apps/details?id=org.womenonwaves.app &
https://itunes.apple.com/us/app/safe-abortion/id983610139?mt=8
İnternette Güvenli Gezinme:
Chrome, Brave veya Firefox kullanmanızı, önbelleğinizi ve tarama geçmişinizi düzenli olarak temizlemenizi öneririz. İnternette gezinmenizi daha güvenli hale getirmek için HTTPS Everywhere ve Privacy Badger gibi tarayıcı uzantılarını da yüklemeyi düşünebilirsiniz.
Ayrıca web tarayıcınızdaki çerezleri silebilir, engelleyebilir ve internet geçmişinizin izlenmesini zorlaştırabilirsiniz. Bunu AdBlocker veya uBlock eklentilerini kurarak yapabilirsiniz. Bunlar sizi korumaz veya sansürlü internet sitelerini girişinizi sağlamasa da çevrimiçi eylemlerinizi izlemeyi zorlaştıracaktır.
Bu seçenekler sansürlü internet sitelerini engellemeyecek, ancak çevrimiçi varlığınızı en aza indirecektir.
Engellenen bir web sitesine erişmek için internet bağlantınızı değiştirin:
İnternet sitesine başka birinin cihazıyla erişmeyi veya kablosuz bağlantıyı değiştirmeyi deneyin. Bazen sayfalar yalnızca seçilen İnternet Servis Sağlayıcıları (ISP’ler) tarafından engellenir.
Anonim İnternet Taraması:
İnternette anonim olarak gezinmek ve engellenen web sitelerine erişmek için ToR Browser’ı kullanabilirsiniz. ToR Browser’ı birden çok dilde ve farklı cihazlar için ücretsiz olarak indirebilirsiniz: https://www.torproject.org/download/. Tor Projesi’nin resmi web sitesi ve aynaları da engellenmişse, gettor@torproject.org adresine bir e-posta gönderebilirsiniz. GetTor robotu, ToR Tarayıcı’yı indirmek için bağlantılarla yanıt verecektir.
ToR Browser hem güvenli bir tarama aracı olarak hem de sansürü aşmak için kullanılabilir.
Konum Tanımlı Sansürlerden Kaçının:
İnternet bağlantınızı korumak ve IP adresinizi değiştirerek internet sitemize erişmek için sanal bir özel ağ (VPN) indirebilirsiniz. VPN, siz ve internet arasında bir tünel oluşturur; bu tünel tarama etkinliğinizi, kimliğinizi ve konumunuzu gizleyerek etkili bir tarama tekniği ve sansürü aşmak için bir araca dönüşür. Çoğu VPN, yazılımı birkaç gün veya bazen haftalarca ücretsiz olarak test etmenize izin verir. Yüksek düzeyde şifreleme için MullVad (5 EUR/Ay, ücretsiz deneme yok) ya da ProtonVPN (3 ülkede bulunan sunucular için ücretsiz ve 50 ülkede bulunan sunucular için 4 EUR/Ay) indirmenizi öneririz.
Sansürle savaşmamıza yardımcı olun ve internet sitemizin OONI Probe uygulamasını indirerek ülkenizde sansürlenip sansürlenmediğini kontrol edebilirsiniz: https://www.dw.com/en/ooni-an-app-for-detecting-internet-censorship/a-53224221
Kürtajla İlgili Gerçekler: Hamilelik
Kürtaj ve kürtajın etkilerinin gelecekteki hamilelikler üzerindeki etkisi hakkında pek çok yanlış bilgi dolaşımdadır. Tekrar hamile kalmaya hazır olduğunuzda veya geçmişte kürtaj deneyimlemiş olsanız bile hamileyseniz, kürtaj vücudunuzun gebelik yeteneğini veya fetüsün gelişimini ETKİLEMEZ.
Medikal kürtaj, istenmeyen bir gebeliği sonlandırmanın güvenli ve etkili bir yoludur. Peki ya gelecekte hamilelik planlıyorsanız? Bu vereceğiniz kürtaj kararına etki eder mi? Çoğu zaman, kürtajla ilgili bilgiler, yanlış bir şekilde, tekrar hamile kalma şansınızın azalacağını ve sağlıklı bir fetüsü getiremeyeceğinizi ileri sürse de bu durum böyle değildir. Kürtajın, gelecekte sağlıklı bir hamilelik yaşama yeteneğini üzerinde, doğal bir düşükle karşılaştırıldığında, daha düşük bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, güvenli ve etkili kontrasepsiyon kullanmak ve üreme sağlığınız hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir.
Daha fazla bilgi için, Women on Web’i ziyaret edebilir ya da info@womenonweb.org adresine mail atabilirsiniz.
Hamile miyim? Kaç haftalık hamile olduğumu nasıl anlayabilirim?
Birçok kadın vücutlarındaki değişikliklerle birlikte hamile olduğunu fark edebilir. Erken belirtiler arasında geciken regl periyodları (cinsel olarak aktifken), ağrılı ve şişmiş göğüsler, mide bulantısı ve yorgunluk bulunur. Gebelikten hemen olmak için, hamilelik testi veya ultrason çektirmek doğrudan emin olmanın tek yoludur. Ultrason gebeliğinizin uzunluğu hakkında da kesin bir bilgi verecektir ancak araştırmalar kadınların gebelik uzunluğunu doğru bir şekilde yapabildiğini de göstermektedir. Gebeliğinizin yaklaşık süresini hesaplamak için, son menstruasyonuzun ilk gününü belirlemeye çalışın ve günümüze kadar sayın; bu, gebeliğinizin ne kadar ilerlediğini göreceli olarak doğru bir şekilde belirtmektedir.
Medikal kürtaj gelecekte çocuk sahibi olma şansımı etkiler mi?
Hayır; kürtajın, gelecekte sağlıklı bir şekilde gebe kalmanızı ve gebeliği sürdürmenizde bir etkisi yoktur. Hemen düzenli bir menstruasyon düzenine geçmeseniz de vücudunuz hala yumurtlamaya devam edecektir; bu da hala hafif bir kanama yaşıyor olsanız bile, kürtajdan hemen sonra hamile kalabileceğiniz anlamına gelmektedir. Kürtajdan sonraki 4-7 gün cinsel ilişkiye girilmemesi önerilir çünkü serviks (rahim ağzı) hala biraz açık olabilir ve bu durumda daha yüksek bir enfeksiyon riski bulunur. Hamile kalmak istemiyorsanız, cinsel aktivitede bulunurken her zaman kontrasepsiyon kullanmanız önemlidir.
Ektopik gebelik nedir ve ektopik gebeliğim varsa ne olur?
Ektopik gebelik döllenmiş bir yumurtanın uterusun dışında, genellikle fallop tüplerinde, implante olduğunda söz konusu olacaktır. Medikal kürtaj ektopik gebeliği tedavi edemez; cerrahi veya özel tıbbi bakım ile tedavi edilmesi gereklidir. Ektopik gebelik sadece ultrasonla tespit edilebilir. Hamileliği sona erdirmek için medikal düşük gerçekleştirirseniz (Mifepriston ve Misoprostol kombinasyonu) ve sonrasında dokulu kanama ya da kanama deneyimlemezseniz, ektopik gebeliğiniz olabilir. Aniden midenizde veya sırtınızda (genellikle bir tarafta) şiddetli, devam eden ağrı yaşarsanız, omzunuzda ağrı oluşursa ve bayılacak gibi hisseder veya bayılırsanız, patlamış bir ektopik gebelik söz konusu olabilir ve derhal tıbbi yardım almanız gerekecektir.
Kürtaj sonrası ne kadar sürede hamile kalabilirim? Hamile kalmak istemiyorsam bunu nasıl önleyebilirim?
Kürtajdan sonra hala kanama deneyimliyor veya regl olmamışsanız bile, herhangi bir zamanda yumurtlama (doğurganlık) başlayabilir. Bu nedenle, kürtajdan hemen sonra hamile kalınabilir. Hamile kalmak istemiyorsanız, heteroseksüel cinsel aktiviteden tamamen kaçınmak veya kontrasepsiyon kullanmaktır. Çeşitli kontraseptif yöntemler için listemize bakabilirsiniz.
Women on Web, 15 yılı aşkın süredir üreme bilgileri ve medikal kürtaj için bir kaynak olmuştur. Women on Web 100.000’den fazla medikal kürtaja erişim sağladı ve bir milyondan fazla hamile insanla görüşme yaptı. Herhangi bir sorunuz varsa lütfen bizimle iletişime geçmeye çekinmeyin: info@womenonweb.org
Women on Waves ve Women on Web’in kurucusu Dr. Rebecca Gomperts ile röportaj
Gine’de genç bir doktor olarak çalışan Dr. Rebecca Gomperts, güvenli olmayan kürtajların gerçekliği ile karşı karşıya kalarak bu konuda bir şeyler yapmayı hayal etti. 1999 yılında Women on Waves’i kurarak; kürtajın kısıtlı olduğu ülkelerde uluslararası sulara çıkıp, güvenli açık deniz kürtajı sunmak için yelken açtı. 2005 yılında, dünya çapında çalışan ilk telemedikal kürtaj servisi olarak bilinen Women on Web’i kurdu. Bu yıl Women on Web’in 15. yılını kutlarken, Dr. Rebecca Gomperts’a, Women on Web’deki çalışmalarını ve genç nesle yönelik üreme haklarına ilişkin örgütlenme tavsiyelerini sorduk.
Bu röportaj Geena ve Hazal tarafından gerçekleştirilmiştir.
Neredeyse yirmi yıldır kürtaja erişim hakkı konusunda çalışıyorsunuz. Bize biraz yolculuğunuzdan ve tüm bunların nasıl gerçekleştiğinden bahseder misiniz?
Sanırım yolculuğuma, güvenli olmayan kürtajın gerçekliği ile karşı karşıya kaldığım andan itibaren anlatmaya başlayabilirim, o zaman Afrika’da çalışıyordum. Birçok kadın ciddi kanama, düşükler ve bazen ölüme yol açan komplikasyonlar ile hastaneye gelirdi. Kürtaj orada yasadışıydı ve bunu biliyordum ama bunun gerçekliği ile yüzleşmek zorunda değildim. Bir noktada, birlikte çalıştığım bir doktor kürtaj yapacaktı, benden ona yardım etmemi istedi ve ben de yardım ettim. Bu yer aldığım ilk kürtaj operasyonuydu. Kısa bir süre sonra hamile olduğumu ve bunun istemediğim bir gebelik olduğunu fark ettim. Bir klinikte kürtaj olabilmek için Hollanda’ya, eve uçtum. Bence bu benim için kürtajın bir mesele haline geldiği ilk zamandı ama yine de sivil ve insan hakları bağlamını kaçırıyordum. Ben sadece eğitimli bir doktordum; sağlık eşitsizliği ve insan hakları ihlalleri konusunda çok fazla politik farkındalığım yoktu. Greenpeace için çalışmaya başladığımda politik farkındalığım arttı. Meksika’da çalıştım ve o zamanlar kürtaj Meksika’da büyük bir tabuydu. Bu durum bende merak uyandır, konu hakkında konuşabilmek için hastanelere gittim. Women on Waves’i ve kürtaj gemisini başlatma fikrim hâlihazırda aklımdaydı. O zamanlar bir kitap üzerinde çalışıyordum ve kitap yayınlandığında gazeteciler bana bir sonraki projemi soruyorlardı. Women on Waves hakkındaki fikrimi paylaştığımda, Hollanda’da tamamen gündem oldu. Birçok telefon alıyordum, birçok insan ilgileniyordu ve bu iş biraz bana düştü çünkü o zamanlar Women on Waves sadece bir fikirdi. Hiçbir organizasyon yoktu, hiçbir şey yoktu. Belki de bu, insanların neyin eksik olduğunu anlamalarına yardımcı oldu ve bu sayede ihtiyacımız olan fon verenlerin dikkatini çekmiş olduk.
Peki daha sonra Women on Waves ile işler nasıl gitti?
2001 yılında İrlanda’daki ilk kürtaj gemisi kampanyasını yaptığımızda, elbette her şey ters gitti (Rebecca gülüyor!). Çünkü kürtaj yapabilmek için bir lisansa ihtiyacımız olduğunu söylediler ve biz buna sahip değildik. Ancak, biz yine de yolculuğumuzu gerçekleştirdik ve Women on Waves dünya çapında haber oldu; kürtaj her yerde ön sayfa haberi olmuştu! Hollanda’da kürtajın yasallaştırılması için mücadele veren grubun ve neslin bir parçası olan bir grup lobicimiz vardı. Bizim için o dönemin sağlık bakanı ile lobi yaptılar ve sağlık bakanı erken dönem gebelikler için gemide kürtaj yapmamıza izin verdi. Sağlık bakanı o süre zarfında emekli olmak üzereydi ve bu konu onun parlamentodaki son tartışmasıydı. Daha sonra kendisinden bir mektup aldık ve bu sayede önce Polonya’da, daha sonra Portekiz, İspanya, Fas vb. ülkelerdeki kampanyalarımıza devam edebildik. Yani, insanlar yapabildiği müddetçe aksiyon alıyorlardı ve son derece cesurlardı.
Daha sonra 2005 yılında, ilk telemedikal kürtaj servisi olarak bilinen Women on Web’i kurdunuz. Bu nasıl oldu ve o zaman sizin için en büyük zorluk neydi?
O dönemde telemedikal servis aracılığıyla kürtaj fikri marjinaldi. Bu nedenle, Women on Web’i başlattığımızda, yaptığımız şey hakkında bilimsel araştırmalar yayınlamamız gerektiğini biliyorduk. Çalışmaya başladıktan sadece iki yıl sonra, ilk bilimsel makalemizi yayınladık. Bu, birçok ülkede tepkiye neden oldu. Örneğin, 2009 yılında İrlanda, gümrükte paketleri alı koymaya ve kürtaj hapları alan kadınları soruşturmaya başladı. Ayrıca yasal bir soruşturma başlatıldı ve bana karşı dava açtılar çünkü haplar benim düzenlediğim reçetelerle birlikte gönderiliyordu. Dava Avusturya’da gerçekleşti ve Doktorlar Etik Komitesi’ne çağrıldım. Mahkemede, ben ve avukatımın önünde oturan dört erkek olduğunu hatırlıyorum -harika bir avukatım vardı!- avukatım, sadece erkeklerden oluşan peşin hükümlü bir mahkeme olduğunu öne sürdü. Bir daha Etik Komitesi’nden bir şey duymadık. Mahkeme önündeki dosya sadece benimle ilgili değildi, aynı zamanda örgütün geleceği ve neyin mümkün olduğu hakkındaydı. Bunu takiben, daha fazla yayın yayınladık, telemedikal servisler aracılığıyla kürtajın güvenli ve etkili olduğunu kanıtladık; bu da daha fazla insanın çalışmalarımızı desteklemesine ve bize katılmasına yol açtı. Aynı zamanda diğer hizmetlerin ve web sitelerinin işlemesinin de yolunu açtı.
Women on Web’in kurulmasından bu yana 15 yıl geçti, Women on Web’in çalışmalarını ve etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son on beş yıla dönüp baktığımızda, Women on Web’in en büyük etkisi telemedikal servisleri ana akımlaştırmaktı. Temas gerekmeksizin kürtaj hizmetleri konusunda normalleşmeyi destekleyen birçok araştırma yaptık. Diğer kuruluşları da benzer işler yapması için teşvik ettik. Ayrıca, araştırmamızın İrlanda ve Kuzey İrlanda’da gerçekleşen yasal değişiklikler için fazlasıyla esas alındığına inanıyorum. Son on beş yılda önemli ölçüde değişen bir başka şey de, medikal kürtajın yaygın hale gelmesidir. Bu durumu, gebe kadın ölüm oranındaki düşüşte görmemiz mümkün. Çalışmaya başladığım zamanlarda, gebe kadın ölüm oranı yılda yaklaşık 80.000 idi. Şuan ise 22.500. Bunun temel sebebi medikal kürtajın erişilebilir olmasıyla alakalı. Küreselleşmeyle birlikte, kürtaj haplarına erişmek ve bilgi almak çok daha kolay hale geldi ancak yine de bazı zorluklar ortaya çıkıyor. Ve tabii ki internetin son 15 yılda oynadığı rol çok büyük!
Women on Web’deki ekibinizden bahseder misiniz? Kimler var ve neler yapıyorlar?
Öyle düşünüyorum ki ekibimizin ilginç bir insan karışımı var. Kadınların yardım taleplerine günlük olarak cevap veren yardım masası, organizasyonun çekirdeğini oluşturduğunu düşünüyorum. Yardım masasının bağlılığı, vizyonu, katılımı, ülkelerine ve dilleriyle ilgili bilgi birikimleri işimizi yapmayı mümkün kılıyor. Güncel olarak, yardım masamız 17 farklı dilde çalışıyor. Ayrıca bizimle çalışan ve aynı zamanda kurul üyesi olan sanatçılar, aktivistler ve akademisyenler var. Bu insanlar, omuzları üzerinde yükseldiğimiz insanlar, onların çalışmalarıyla yükseliyoruz.
Kısıtlayıcı düzenlemelere sahip ülkelerde telemedikal kürtaj servisi sağlıyorsunuz. Hayatınızdaki dayanışmayı ve aktivizminize muhalefeti nasıl değerlendiriyorsunuz?
Köklü örgütlerle kampanyalar üzerinde çalışırken, belirli bir süre boyunca harika ve yoğun bir dayanışmayı deneyimlersiniz. Bu deneyim, büyük bir hareketin parçası olduğunuza dair muazzam bir aidiyet hissi verir. Ayrıca, insanları bir araya getirmek için bir nedene ve bir fikre ihtiyacınız olduğunu fark edersiniz, bu son derece önemlidir! Muhalefetse, doğrusu, çabucak aşılıyor. Bazı nefret mailleri ve mektupları alıyorum, ama beni rahatsız etmiyor. Kendi kendime diyorum ki: “bu onlarla ilgili, benimle ilgili değil”.
Aktivizminizi nasıl tanımlarsınız?
Aktivist olmanın iki yolu olduğunu düşünüyorum: biri reaktif olmak, diğeri proaktif olmak. İkincisi, kendi çalışmanızı ve kendi kampanyanızı tasarladığınız anlamına gelir. Şu anda kürtaj hareketinde sahip olduğumuz sorunlardan biri de, geri tepme nedeniyle çok reaktif bir konuma zorlandığımızdır. Örneğin, bazı ülkelerde web sitemizin sansürlenmesi nedeniyle bu duruma karşı savaşmak zorunda kalıyoruz. Ve buna karşı savaşmalıyız, başka seçeneğimiz yok! İdeal olarak aktivizmin bilgiyi -bilgi güçtür, gerçekten!-, kamusal eylemi ve proaktif projeleri birleştirmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu üç unsuru bir araya getirdiğinizde, o zaman çok güçlendirici bir aktivizm biçimine sahip olursunuz.
İşinizi yapmak için sizi motive eden nedir? Bu motivasyonu kaybettiğiniz anlar yaşadınız mı?
Böyle anlarım sıklıkla oluyor. Bu kadar çok çalışırken motivasyonu korumak bazen zor olabiliyor. Böyle anlarımda ne yapıyorum biliyor musunuz? Women on Web’e gönderilmiş teşekkür maillerini okumaya başlıyorum. Bu kadar basit. Hayatlarını nasıl değiştirdiğimizi söyleyen kadınların hikayelerini okuduğumda işimin ne kadar anlamlı olduğu hissini geri kazanıyorum. Bizim işimizle ilgili en güzel şey budur: insanların hayatlarını kökten değiştirebiliriz.
Women on Web ve sizin için bir sonraki adım nedir?
Women on Web için bir sonraki adım, organizasyonu yeniden yapılandırmak ve operasyon kısmını düzene sokmak. Organizasyonu daha esnek hale getiriyoruz. Bu büyük bir geçiş ve çok fazla iş var. Bir organizasyonda, farklı türde insanlara ihtiyacınız var. Bence gençler için yer açmak çok önemli. Kendimi eğitmem gereken birçok husus var. Organizasyonun genç insanların gelişebileceği ve liderlik kazanabileceği bir alana sahip olması çok önemli.
Üreme hakları hareketine dahil olmak isteyen genç nesil için bazı tavsiyelerde bulunabilir misiniz?
Başlıca zorluk üreme hakları sorununun kimsenin ana gündeminde olmaması olacak. Bence üreme hakkına ilişkin meseleler ancak başka şeyler halihazırda halledildiğinde tartışılabiliyor. Genellikle bir kenara itiliyor ve bir müzakere aracı olarak kullanıyor. Kürtajı destekleyenler bile bundan emin olup olmadıklarını bilmiyorlar. Ve kürtaj deneyiminin etrafındaki anlatılar, genellikle bunun duygusal veya fiziksel bedelini ve sonrasında tüm yaşamlarını nasıl şekillendirdiğini vurgulayan anlatılardır. Bu durum, kürtaj veya kürtaj deneyimleri hakkında konuşmayı normalleştirmeyi zorlaştırır. Bu tartışmanın genellikle “kürtaja evet ama …” olduğu anlamına gelir.
Hayır, istisnaya yer vermeden evet demeliyiz. Kürtaja erişim temel bir insan hakkıdır.
Dünya Sağlık Örgütü 12 haftaya kadar kendinizin yöneteceği medikal kürtajı destekliyor.
DSÖ, gebelik süresi 12 haftayı aşmayan bireylerin, bir sağlık personelinin doğrudan gözetimi olmaksızın kendi kendilerine medikal kürtaj yapabilmelerini tavsiye etmektedir.
Kürtaj dünya çapında uygulanan en yaygın tıbbi prosedürlerden biridir. DSÖ’nün verilerine göre, her yıl 56 milyon isteğe bağlı kürtaj gerçekleştiriliyor. Kürtaj, temel bir sağlık hizmetidir ve kürtaja erişim cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinin önemli bir parçasıdır.
Dünya çapında, 2030 yılına kadar tahmini olarak 18 milyon sağlık çalışanı eksikliği beklenmektedir. Bununla birlikte, dünya çapında en az 400 milyon insan, en temel sağlık hizmetlerine erişimden yoksundur. İnsani yardım ve pandemi gibi durumlarda, sağlık kurumlarının kesintiye uğraması ve / veya aşırı yüklenilmesi sebebiyle, gerekli ve ilgili sağlık hizmetlerine erişim daha da zorlaşır.
DSÖ, ‘‘kanıta dayalı, kaliteli ilaçlar, cihazlar, teşhisler ve / veya dijital ürünler, tamamen veya kısmen resmi sağlık hizmetlerinin dışında sunulabilen ve sağlık personelinin doğrudan gözetimi gerekmeksizin kullanılabilen’’ öz bakım müdahalelerine yönelik ilgili yönergeleri konsolide etmiştir. Kendi başına gerçekleştirilebilen medikal kürtajı öneren DSÖ; bu yöntemin güvenli, uygulanabilir ve geçerli olduğunu ortaya koymaktadır.
Kendi başına gerçekleştirilen medikal kürtaj müdahaleci değildir, uygun maliyetlidir ve ayrıca bireyler vücutlarında ve kürtaj süreci üzerindeki kontrol hissine önem vereceklerinden özerkliği de geliştirir. Aynı zamanda ilaçları evde almaları sebebiyle konforu da artıracaktır.
DSÖ, daha düşük maliyetler, planlama kolaylığı, azalan ulaşım ihtiyaçları, damgalanmayı (stigmayı) kontrol altına alma ve gebeliğin daha hızlı sona ermesi dahil olmak üzere, kendi başına medikal kürtajı gerçekleştirmeyi birkaç pratik nedenden dolayı cazip olabileceğini öne sürüyor.
Aynı anlayışla DSÖ; temel sağlık hizmetlerini sürdürmek için geçici rehberi: covid-19 bağlamı için operasyonel rehberlik yönergesinde, güvenli kürtaj sağlanması için telemedikal servis mekanizmalarının genişletilmesini, bakımı geciktirebilecek engelleri azaltmayı, tesis ziyaretlerini ve medikal personel-hasta temasını en aza indirmeyi önermektedir.
Araştırmalar, telemedikal servisler yoluyla kürtaj için başarı oranı ve güvenlik sonuçlarının, yüz yüze kürtaj bakımı için olan sonuçlara benzer olduğunu göstermiştir. 2005 yılından bu yana bir telemedikal kürtaj hizmeti sağlayarak faaliyet gösteren Women on Web, dünyanın her yerinden kadınlara ve hamile insanlara medikal kürtaj sağlamayı ve bu süreci kendi kendilerine yönetmeleri için yardım etmeyi amaçlamaktadır. Women on Web telemedikal servisi aynı zamanda güvenli olmayan kürtajın komplikasyonlarına bağlı mortalite ve morbiditeyi azaltmaya yönelik çalışmalar da yürütmektedir.
Hamilelik Belirtileri
Pek çok kadın cinsel olarak aktiflerse ve regl düzenleri bir gecikmeye uğramış ise hamilelik şüphesi içerisinde bulunabilirler. Hamileliğin bir çok belirtisi olsa da, bir kadının hamile olup olmadığına karar vermenin en güvenli yolu gebelik testi veya ultrasondur.
Gebelik Testleri
Gebelik testleri genel olarak ikiye ayrılabilir: kan testi ve idrar testi. Her iki test de, döllenmenin meydana gelmesi ile birlikte yükselmeye başlayan hCG hormonunu ölçmektedir. İdrarda hCG hormonu ne kadar yüksek ise gebelik ihtimali de o kadar yüksektir. Bazen idrar üzerinden yapılan ev tipi gebelik testlerinde sonuç her ne kadar negatif çıksa da gebeliğin olması gözlemlenebilir. Bu durum genellikle testin erken yapılması durumunda söz konusu olur. Negatif bir sonuç beklenmiyor ya da şüpheli bir durum varsa bir hafta sonra test mutlaka tekrarlanmalıdır. Testin yapılması için en uygun zaman, eğer düzenli bir regl tablosu var ise, reglin geciktiği dönemdir. Kan değeri üzerinden yapılan testlerde de yine hCG hormonunun kandaki artışı ölçülür. Bu ölçüme göre erken gebeliklerde gebeliğin uzunluğu saptanabilse de genel olarak gebeliğin uzunluğu kan testi üzerinden belirlenmemektedir.
Ultrason
Ultrasonda gebelik kesesi, gebeliğin 5 ila 6. haftası arasında rahatlıkla görülebilir. Gebelik kesesi en erken kanda beta hCG değeri 1000-3000 IU/mL düzeyine ulaştığında görülebilir. Gebelik kesesi 4.5-5. haftalarda vajinal ultrason ile görülebilmekte iken 6. haftada kesin olarak karından görülmesi gerekmektedir. Ev tipi gebelik testi ile pozitif sonuç alan kadının ilk doktor muayenesinde gebelik kesesi gözükmeyebilir. Karından yapılan ultrasonlarda da, vajinal ultrasona göre kesenin gözükme ihtimali daha düşüktür.
Hamilelik belirtileri nelerdir?
Regl Belirtisi: Düzenli bir regl tablonuz varsa ve beklenen tarihte regliniz gelmediyse hamilelik testi yaptırılabilir. Regl gecikmesi gebeliğin en kesin belirtilerinden de olsa tek başına belirleyici bir belirti değildir. Ancak bir gecikme yaşanması durumunda test yapılarak gebelik kontrol edilebilir.
Göğüsteki ve Ciltteki Belirtiler: Beklenen regl öncesinde, normal regl düzeninizden farklı olarak, göğüs ağrılarının artması hamilelik belirtisi olabilir. Gebelik ile birlikte vücutta artan hormonlar, göğüslerdeki kan akışını hızlandırır ve meme uçlarında karıncalanma gibi hisler yaratabilir. Gebelik ilerledikçe göğüsteki belirtiler artar ve göğüsler daha hassas hale gelir. Özellikle meme uçlarında ve vulva bölgesindeki dokularda renk değişimleri de görülebilir.
Sık İdrar Belirtisi: Gebeliğin erken dönemlerinde kadınlar daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir. Hormondaki değişiklikler, idrarın artmasına neden olacaktır. Aynı zamanda gebelik süresince böbreklerin verimliliği artar ve genişleyen rahim, idrar torbası üzerinde baskı yaparak idrara çıkma ihtiyacına sebep olur.
Hafif Kanamalar: Hormonların artışıyla birlikte bazı kadınlar hafif vajinal kanamalar deneyimleyebilirler. Bu kanamalar daha çok lekelenme şeklinde görülebilir ve bazen bu duruma akıntılar da eşlik edebilir.
Bulantı Belirtisi: Değişen vücut ve artan hormonlarla birlikte mide bulantıları da artabilir. Pek çok kadın gebeliğin erken dönemlerinde mide bulantısı deneyimlemiştir. Özellikle sabahları bu bulantılar daha yüksektir.
Halsizlik Belirtisi: Genellikle bulantıyla birlikte (veya ayrı olarak) birçok kadın halsizlik hissetmiştir. Halsizlik, yorgunluk ve hasta hissetme gibi görülebilir. Özellikle hamileliğin ilk ve ikinci döneminde halsizlik ve yorgun hissetmeyle sıklıkla karşılaşılabilir.
Şişkinlik Belirtisi: Özellikle artan hormonal değişiklikler şişkin hissetmeye neden olabilir.
Vücut Sıcaklığı Belirtisi: Gebelik süresince vücut sıcaklığı, olağan vücut sıcaklığından daha yüksektir.
Bahsedilen belirtilerinden birini veya birkaçını deneyimliyorsanız gebelik ihtimali taşıyor olabilirsiniz. Yukarıda da değinildiği üzere mutlaka bir gebelik testi veya ultrason çektirmek suretiyle gebelik kesinleştirilmelidir. Medikal düşük, erken gebeliklerde çok daha etkilidir. Eğer gebeliğiniz istenmeyen bir gebelik ise, Türkiye’deki yasal mevzuat uyarınca isteğe bağlı kürtaj 10 haftaya kadar gerçekleştirilebilir. Aynı zamanda Women on Web medikal servisi aracılığı ile evde nasıl güvenli medikal kürtaj yapabileceğinize dair bilgi almak için bu yazıyı inceleyebilirsiniz. Erken gebeliklerde medikal kürtaj çok daha etkilidir. Bu nedenle bahsedilenb belirtileri taşımanız ve regl düzeninizin gecikmesiyle birlikte bir gebelik testi yapmakta fayda vardır. Belirtilerinizden emin olamıyorsanız info@womenonweb.org adresine mail atabilirsiniz. Mail attığınız takdirde 24 saat içerisinde size geri dönüş sağlayacağız. Sizi desteklemek için buradayız!